Bạn đã biết thưởng thức trà đạo Nhật Bản “đúng cách”?

Người Á Đông nói chung và người Nhật Bản nói riêng đều có chung sở thích uống trà. Tùy mỗi nét văn hóa đặc trưng của mỗi dân tộc mà cách thưởng trà sẽ khác nhau. Nếu trà đạo Việt Nam khá dân dã và thuần túy thì trà đạo Nhật Bản đầy tinh tế với nhiều quy tắc và kiểu cách. Đây cũng chính là nét văn hóa, tạo nên đặc trưng của trà Nhật. Vậy thưởng thức trà đạo Nhật Bản như thế nào? Hãy cùng du học Nhật Bản Thanh Giang tìm hiểu qua bài viết này nhé!

1. Trà đạo – Điển hình văn hóa cổ xưa của Nhật Bản

Nền văn hóa lâu đời “xứ Phù Tang” đem đến nhiều loại hình nghệ thuật đặc sắc. Trong đó có trà đạo. Cuối thế kỷ 17, trà đạo bắt đầu phát triển và gắn bó với đời sống văn hóa tinh thần của người Nhật. Nghệ thuật trà đạo dần trở thành nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản.

Theo truyền thuyết của Nhật Bản, có một vị cao tằng người Nhật là Eisai (1141 – 1215) đi du học và đem về từ Hồng Kông một loại bột trà xanh được gọi là matcha. Khi đó, trà được sử dụng như một loại thuốc. Tiếp đó, trở thành thức uống xa hoa và chỉ được sử dụng bởi giới thượng lưu.

Đến thời Edo (1603-1868) thưởng thức trà đạo được cho là đặc quyền của nam giới. Cho đến đầu thời Meiji (1868-1912), phụ nữ mới được chính thức tham dự tiệc trà. Cũng từ đó, công dụng giúp thư giãn lẫn tính hấp dẫn của trà đã thu hút được nhiều người dân Nhật. Trà đạo Nhật Bản được kết hợp với chất Thiền của Phật giáo, trở thành nghệ thuật trà đạo – sản phẩm đặc sắc thuần Nhật.

2. Quy tắc thưởng thức trà đạo Nhật Bản có gì đặc biệt?

Thông thường, một buổi thưởng trà “chuẩn” cần được thực hiện trong phòng trà. Mỗi gia đình Nhật đều có một không gian thưởng trà riêng. Đây là nơi mọi người cùng nhau quây quần, thưởng thức tách trà thơm nóng, bỏ đi những bận rộn của một ngày đã qua, tự tạo cho tâm hồn sự bình yên nhất định.

2.1 Không gian trà thất độc đáo của người Nhật

Trà thất hay phòng trà là không gian thưởng trà của người Nhật. Tuy được bày biện đơn giản nhưng khi bước  vào phòng trà Nhật, bạn có thể cảm nhận được vẻ đẹp nhẹ nhàng, thanh tao và không khí ấm áp, thể hiện sự mến khách của chủ nhà.

Đây là gian phòng nhỏ, được thiết kế đơn giản, lấy gam màu nhạt làm chủ đạo, tạo nên không gian thanh tịnh, yên bình.Trong phòng được trang bị các hốc, bếp lò và các dụng cụ như nước đun sôi, trà. Dụng cụ làm sạch được đặt trong một túp lều, được gọi là nhà nước. Các cửa sổ thường được làm bằng giấy, tường được treo tranh và thư pháp. Phòng trà còn có thêm những chiếc bình được sắp xếp và cắm hoa theo mùa.

Không gian trà thất Nhật Bản truyền thống được thiết kế mỏng với mái tranh giản đơn, ẩn nấp trong khu vườn. Trong phòng có trải những tấm chiếu tre được xếp thành hình vuông. Để tạo sự hài hòa về phong thủy, trong không gian trà thường được thiết kế thêm hòn non bộ, hay tạo chấm phá với khung cảnh thung lũng hay núi non thanh bình.

Con đường dẫn đến trà thất để một tảng đá lớn, mặt tảng đá khoét thành hình cái chén có đầy nước, được dẫn từ một cành tre chảy xuống. Tại đây, trà nhân có thể rửa tay trước khi bước vào phòng uống trà.

2.2 Bốn nguyên tắc cơ bản : Hòa – Kính – Thanh – Tịnh

Trà đạo Nhật Bản không đơn thuần là phép tắc uống trà mà còn là phương tiện hữu hiệu thanh lọc tâm hồn bằng cách hòa mình với thiên nhiên, từ đó tu tâm dưỡng tính để đạt giác ngộ. Việc thưởng thức trà đạo – vì thế, được nâng lên tầm nghệ thuật, là loại hình thưởng thức đầy tinh tế. Hiểu một cách đơn giản, nghệ thuật trà đạo Nhật Bản được gói ghém trong 4 chữ “Hòa – Kính – Thanh – Tịnh”.

Hòa: được hiểu là hài hòa, là sự hòa hợp. Đây chính là sự hài hòa giữa trà nhân và trà thất, hay sự hòa hợp giữa các trà nhân với nhau, sự hài hòa giữa trà nhân và dụng cụ pha trà.

Kính: kính chính là lòng kính trọng, sự tôn kính của trà nhân với mọi sự vật và con người. Cũng có thể hiểu đó là sự tri ân cuộc sống. Lòng kính trọng này được nảy sinh khi tinh thần của trà nhân vươn tới sự hài hòa hoàn toàn.

Thanh: khi lòng tôn kính tới vạn vật đạt tới sự hòa hợp và đồng nhất thì tấm lòng sẽ trở nên thanh thản và yên tĩnh.

Tịch: lòng thanh thản, yên tĩnh thì toàn bộ thế giới trở nên tĩnh lặng. Đây là cảnh giới cao nhất của trà đạo, là sự an tĩnh hoàn toàn.

2.3 Sự cầu kỳ và tinh tế khi thưởng thức trà đạo Nhật Bản

Việc thưởng trà được ví như con đường, mà đi hết con đường đó sẽ đến nơi có “trà đạo vừa ngon vừa không ngon”. Con đường ấy cần phải đảm bảo đúng quy trình và những yêu cầu khắt khe, từ nước pha trà, làm ấm dụng cụ, pha trà, rót trà rồi uống trà. Cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị nước pha trà

Người Nhật không sử dụng nước đun sôi để pha trà mà chỉ sử dụng nước khoảng 80 độ - 90 độ. Đây được xem là khoảng nhiệt độ vừa phải để pha trà, giúp cho màu trà bắt mắt hơn. Tùy từng loại trà mà nhiệt độ nước và thời gian ủ sẽ được điều chỉnh phù hợp.

Bước 2: Làm ấm dụng cụ pha và chén uống trà

Để đảm bảo độ nóng thì trước khi pha trà, trà nhân sẽ làm ấm chén và dụng cụ pha bằng nước sôi.

Bước 3 : Pha trà

Thông thường, người ta thường sử dụng trà xanh trung bình để pha. Với loại trà này, người ta thường pha làm 3 lần:

Lần một, sử dụng nước nóng khoảng 60 độ. Ở nhiệt độ này, thời gian ủ trà sẽ khoảng 2 phút để trà ngấm thì rót ra mời khách. Để có nhiệt độ sôi này, người ta phải rót nước sôi từ bình thủy tinh ra một bình khác cho giảm nhiệt độ.

Với lần pha thứ hai, trà đã ngấm và nở, người pha trà phải sử dụng nước có nhiệt độ khoảng 80 độ để pha. Lần này chỉ cần để khoảng 40 giây là có thể rót ra mời khách.

Lần pha thứ ba cũng tương tự như lần hai, chỉ khác là nước pha lần 3 cần đạt khoảng 90 độ. Thêm đó, cần lưu ý lượng nước pha trà mỗi lần chỉ đủ rót ra cho khách, tránh pha nhiều nước hay ít nước sẽ làm trà bị loãng hoặc bị đặc.

Bước 4: Rót trà

Khi rót trà, để tránh tình trạng nước trà độ đậm nhạt không đều thì trước khi rót trà mời khách, trà nhân sẽ rót lần lượt vào mỗi chén khoảng 1/3 chén. Tiếp đó rót lần thứ hai, nhưng không phải rót xuôi mà rót ngược lại. Mỗi lần rót đều ngược nhau cho đến khi đầy chén. Mục đích của quy trình này là để nước trà trong mỗi chén được đều nhau. Sau đó mới đem ra mời khách.

Bước 5: Thưởng trà

Để làm tăng hương vị của trà, người Nhật thường sử dụng kèm một vài loại bánh ngọt khi thưởng trà. Đây là những loại bánh để ăn kèm với trà đạo, trong đó, phổ biến nhất là wagashi. Vị ngọt thanh của wagashi kết hợp với vị đắng của trà xanh tạo nên đặc trưng riêng biệt, nhẹ nhàng mà khó quên.

Một lưu ý nhỏ là phải ăn hết bánh trong miệng rồi mới uống trà để có thể cảm nhận đủ hương vị độc đáo khi thưởng thức.

>>> Lưu ý quan trọng khi thưởng thức trà đạo Nhật Bản

Trong trà đạo của người Nhật, điều “cấm kị” khi rót trà là không bao giờ rót trà cho khách một lần đầy rồi rót cho người khách kế tiếp. Điều này được lý giải là sẽ đem đến sự khác biệt về độ đậm nhạt của nước trà trong mỗi tách, cũng như không đều về lượng trà trong mỗi tách.

Chính vì thế, tất cả các tách của khách đều được đặt trong khay, rót lần lượt theo thứ tự 1,2,3,4…Rót lần đầu khoảng 30ml. Sau đó lại rót thứ tự ngược lại 4,3,2,1…mỗi lần khoảng 20ml. Tùy vào tách lớn hay nhỏ để điều chỉnh dung lượng nước trà mỗi lần rót phù hợp.

2.4 Quy cách thưởng trà của người Nhật

Được nâng lên tầm nghệ thuật, cách thức uống trà đạo Nhật Bản cũng có những quy định khắt khe. Trước khi uống, khách để hai tay xuống sàn nhà, cúi đầu chào mọi người rồi cung kính nâng bát trà lên, xoay bát ba lần theo hướng kim đồng hồ,sau đó từ từ uống.

Khi uống xong, khách xoay bát ngược hướng lại về chỗ cũ và nhẹ nhàng đặt bát xuống. Sau khi tất cả mọi người uống xong, mọi người lại cúi mình chào nhau một cách kính cẩn rồi lần lượt ra về.

3. Địa điểm thưởng thức trà đạo Nhật Bản

Là một phần của văn hóa Nhật Bản, thể hiện tinh hoa và tinh thần nước Nhật, trà đạo Nhật Bản ngày càng được phổ biến hơn trên thế giới. Đây cũng là nét văn hóa độc đáo mà nhiều bạn du học sinh Nhật Bản quan tâm và tìm hiểu. Vậy bạn có thể trải nghiệm trà đạo Nhật Bản ở đâu?

3.1 Maikoya

Nếu bạn muốn tìm hiểu về văn hóa trà đạo của người Nhật thì Maikoya là một trong những địa điểm lý tưởng. Bạn có thể tìm đến phòng trà Maikoya tại những thành phố chính như Tokyo, Osaka và Kyoto. Địa điểm thưởng trà này nhận được giải thưởng Dịch vụ tốt nhất dành cho khách hàng.

Đến với phòng trà Maikoya, bạn sẽ được giới thiệu và hướng dẫn tận tình của các nhân viên tại đây. Thêm đó, bạn cũng có thể trải nghiệm mặc kimono và thưởng trà trong không gian riêng.

3.2 Hisui Tokyo

Không gian trà đạo Hisui Tokyo được thiết kế đặc biệt, mang đậm nét hoài cổ,  mô phỏng phòng trà vào thế kỷ 16 – thời kỳ Azuchi – Momoyama.

Các chi tiết nhỏ nhất đều được chú ý, từ chiếu lót tatami truyền thống đến những đồ dùng, dụng cụ được làm từ tre nứa đến những thanh gươm samurai được bài trí…sẽ đưa bạn về không gian trà thất kiểu Nhật cổ xưa.

Điểm nổi bật của Hisui Tokyo là không gian trang nghiêm, thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối với những giá trị văn hóa truyền thống của Nhật.

Thêm đó, bạn cũng sẽ được mặc kimono truyền thống và có những trải nghiệm thực tế về cách pha trà, thưởng trà cùng với một số loại bánh ngọt. Đặc biệt, để đảm bảo chất lượng thì mỗi khóa trải nghiệm trà đạo ở đây đều giới hạn chỉ hai người tham gia.

3.3 Happo-en

Happo-en là chọn lựa hoàn hảo cho những người muốn trải nghiệm trà đạo Nhật Bản truyền thống. Phòng trà này nằm tại Minato, thành phố Tokyo.

Điểm đặc biệt của Happo-en là phòng trà có tầm nhìn hướng ra khu vườn xanh mát với những cây bonsai khoảng hơn 500 tuổi. Nơi đây cũng có không gian yên tĩnh, đem đến khoảng lặng bình yên trong tâm hồn.

3.4 Do Edo

Nằm trên tầng 5 của nhà hát kịch truyền thống Kabuki Nhật Bản, bạn sẽ được trải nghiệm không gian hiện đại nhưng không kém phần tinh tế. Từ những dụng cụ làm gỗ đến tủ kính đựng trà, bánh được làm từ đá hoa đen, kết hợp với hàng trúc trang trí dọc theo những bức tường và trần nhà, đem đến không gian khác biệt và mới lạ.

Trải nghiệm trà đạo tại Do Edo, bạn sẽ được giới thiệu về dụng cụ pha trà, cách pha và cách thưởng thức trà xanh cũng món bánh ngọt truyền thống của Nhật Bản. Sau khi thưởng trà, bạn cũng sẽ nhận được một phần bột trà xanh làm quà lưu niệm.

4. Lời kết

Trà đạo Nhật Bản không chỉ đơn thuần là nghệ thuật trong cách thưởng trà mà còn giúp tu dưỡng tinh thần, nâng cao tư tưởng. Cũng chính vì thế, trà đạo cũng được ví như là nơi để con người ta tĩnh tâm, tìm thấy được hạnh phúc và chân lý sống đích thực.

CLICK NGAY để được tư vấn và hỗ trợ MIỄN PHÍ

>>> Link group Facebook

• Cộng Đồng Du Học Việt Nhật: https://www.facebook.com/groups/hotroduhocnhatban
• Hội Du Học Nghề Đức: https://www.facebook.com/groups/hoiduhocngheduc
• Kỹ Năng Đặc Định: https://www.facebook.com/groups/ketbanvietnhat/

>>> Link fanpage

• DU HỌC THANH GIANG CONINCON.,Jsc: https://www.facebook.com/duhoc.thanhgiang.com.vn
• XKLĐ THANH GIANG CONINCON.,Jsc: https://www.facebook.com/xkldthanhgiangconincon

>>> Link Zalo: https://zalo.me/1869280408691818520
>>> Link Tiktok

• Du Học Nhật Bản Thanh Giang: https://www.tiktok.com/@duhocnhatbanthanhgiang
• Du Học Hàn Quốc Thanh Giang: https://www.tiktok.com/@duhocnhatbanthanhgiang
• XKLĐ Nhật Bản Thanh Giang: https://www.tiktok.com/@xkldnhatbanthanhgiang
• DU HỌC ĐỨC THANH GIANG: https://www.tiktok.com/@duhocducthanhgiang

Bài viết cùng chủ đề Dịch vụ - Du học Nhật Bản

• Du học Nhật Bản tự túc là gì? Có nên đi trong bối cảnh hiện nay?
• Du học Nhật Bản miễn phí cần những ĐIỆU KIỆN gì?
• Du học Nhật Bản giá rẻ với nhiều ưu đãi hấp dẫn tại Thanh Giang Conincon
• Trung tâm tiếng Nhật nào chất lượng tại Hà Nội?
• Dịch vụ tư vấn du học UY TÍN và cách nhận biết

Bài viết cùng chủ đề Kinh nghiệm - Du học Nhật Bản

• CẨM NANG DU HỌC NHẬT BẢN: Tổng hợp những vấn đề cần phải biết
• Du học Nhật Bản và những điều cần biết - Góc kinh nghiệm
• Đi du học Nhật cần những gì - Kế hoạch cần thiết dành cho du học sinh
• Những đồ cấm mang sang Nhật khi nhập cảnh du học sinh cần lưu ý

Nguồn: https://duhoc.thanhgiang.com.vn